دستگاه« شورShur
بازدید: 1365
دسته بندی: مقالات,,
دستگاه« شورShur» در موسیقی شفاهی حرفه ای ، خلق آذربایجان گسترش زیادی داشته و به لحاظ تأثیرات روحی وروانی ، احساس شادمانی ، سرور و عاشقانه در شنونده پدید می آورد و او را به تفکر وا می دارد.دستگاه شور در موسیقی آشقی (عاشیقی) آذربایجان جایگاه ویژه ای دارد وبیشترین ملودی های آشیق در موغام شور اجرا مشوند. ترانه های ملی (خالق ماهنیلاری ) موسیقی رقص (اویون هاوالاری) و موسیقی حماسی ورزمی آذربایجان(جنگی-قهرمانی-کوراوغلی-و…) بیشتر اوقات در مایه شور نواخته میشوند.
در میان دستگاههای موسیقی آذربایجان دستگاه شور پرحجم ترین و مستقل ترین دستگاه محسوب میشود طوری که دستگاهای کوچکی مانند شورشهناز-ابوعطا-دشتی-بایاتی تورک-به دستگاه شور منسوب میشوند در مقایسه با دیگر موغامها موغامهای ضربی هم در شور زیاد به چشم میخورد مانند سمایی شمس-اوشاری-عثمانلی(مانی)-آرازباری وغیره
ازمنابع قدیمی چنین برمی آید که دستگاه « شورShur»براساس دستگاه « نوا » که یکی از موغام های دوازده گانه قدیم بشمار می رفت ساخته شده است.میرمحسن نواب در « وضوح الارقام » اشاره به مقام « شورShur» نکرده بلکه در مبحث مربوط به دستگاه « نوا» از « شورShur » به عنوان شعبه نام برده است .
عوزییرحاجی بیگ اوف درمورد دستگاه « شور» می گوید : یکی ازدستگاه های مهم و مشهور « شور» است . این موغام تسلی دهندۀ شوریدگان و درمانی مؤثر و نصیحت وار برای بهبودی روح و روان آنهاست
وی به عنوان مثال می افزاید. درپرده سوم اپرای « اصلی وکرم» دریکی از صحنه ها ، وقتی کرم از بی مهری ها با غم و اندوه و با لحن « سه گاه » به پدر شکوه می کند ، نصایح پدرانه با جملات « بسدیر اوغلوم بوقدر…» دردستگاه« شور» برای کرم خوانده می شود و بسیارمؤثرمی افتد .
عوزییرحاجی بیگ اوف درخلق اپراهای موغام و ازجمله دراپرای « کوراوغلو» ازدستگاه « شور» استفاده کرده است. ایشان موغام« شورShur»را با شعبه ها و گوشه های زیرتدوین نموده است.
درآمد ، مایه ، مویه ، بایات ترک ، شکسته فارس ، نشیب و فراز ، سیمای شمس ، حجاز، سارنج ، غم انگیز، شاهنازشق ، شاهنازکورد ، سلمک ، بوسلیک، شور .
ولی با گذشت زمان تغییراتی درشعبه ها و گوشه ها بوجود آمده و درحال حاضر دستگاه« شورShur» با شعبه ها و گوشه های زیر اجرا می شود.
برداشت ، مایه ، شورشاهناز، بایات ترک (بایات قاجار) ، شکسته فارس ، عشیران ، سیمای شمس ، حجاز، سارنج ، نشیب و فراز، شورآیاق .
درمناسبترین وپرکاربردترین حالات دستگاه « شورShur» با شعبه ها و گوشه های زیر اجرا می شود .
مایه – سلمک – حاجی یونی – شور شهناز – بوسلیک – بایاتی قاجار (بایاتی تورک ) – شیکسته فارس – عشیران – سمایی شمس – زمین خارا – حجاز – سارنج – نشیب فراز
این مطلب در تاریخ: جمعه 4 ارديبهشت 1394 ساعت: 1:44 منتشر شده است
برچسب ها : دستگاه شور, مقامات اذربایحان , ردیف,